HbA1c (Hemoglobin A1C หรือ ฮีโมโกลบิน เอวันซี) มีชื่อเรียกในทางวิทยาศาสตร์คือ glycated haemoglobin ซึ่งเกิดจากโปรตีนชนิดหนึ่งในเลือดเกิดปฏิกิริยาทางเคมีกับน้ำตาลที่อยู่ในเลือด ซึ่งโปรตีนตัวนี้เรารู้จักกันดีในชื่อ ฮีโมโกลบิน (Haemoglobin) ที่พบได้อยู่ในเม็ดเลือดแดงนั่นเองโดยทำหน้าที่เป็นตัวพาก๊าชออกซิเจน (O2) ที่จำเป็นต่อร่างกายไปยังอวัยวะต่าง ๆ ผ่านทางกระแสเลือด
ในบุคคลทั่วไปมักจะเรียก HbA1c ให้เข้าใจง่าย ๆ ว่า น้ำตาลสะสม / น้ำตาลเฉลี่ยซึ่งจะเป็นการตรวจติดตามระดับน้ำสำหรับผู้ป่วยโรคเบาหวาน (diabetes mellitus, DM) ในระยะเวลาเฉลี่ย 2-3 เดือน โดยการเตรียมก่อนเจาะเลือดเพื่อตรวจ HbA1c ผู้ป่วยไม่จำเป็นต้องงดอาหารก่อนเจาะเลือดเหมือนกับการตรวจระดับน้ำตาลในเลือดครับ
HbA1c ต่างจากการตรวจน้ำตาลปัจจุบันอย่างไร?
HbA1c มีความพิเศษอยู่ที่ระยะเวลาหลังจาก Hb เปลี่ยนเป็น HbA1c แล้วจะคงอยู่ในเลือดของเราได้นานถึง 8-12 สัปดารห์ ก่อนที่จะสลายตัวไป และในขณะเดียวกันก็เกิดการสร้าง Hb ขึ้นมาทดแทนและเปลี่ยนเป็น HbA1c แทนที่ ซึ่งการตรวจวัดระดับของ HbA1c จึงบ่งบอกถึงค่าเฉลี่ยของน้ำตาลในเลือด ณ ช่วงเวลา และยังบ่งชี้ถึงการควบคุมน้ำตาลโดยภาพรวม (long-term of blood glucose control)
ดังนั้นจะเห็นได้ว่าระดับของ HbA1c จะบ่งบอกถึงค่าเฉลี่ยของน้ำตาลเป็นช่วงเวลา ส่วนการตรวจน้ำตาล (glucose) จะบ่งบอกถึงระดับน้ำตาลในเลือด ณ เวลานั้น ๆ ซึ่งคนไข้บางคนไม่ได้ควบคุมระดับน้ำตาลอย่างถูกต้อง แต่จะงดหวาน งดน้ำตาลเฉพาะวันก่อนที่จะมาพบแพทย์เท่านั้นเพื่อให้การตรวจน้ำตาลไม่สูงเกินไปและไม่ถูกหมอผู้ดูแลตำหนิ แต่การตรวจ HbA1c นั่นการงดหวาน/อาหารต้องห้าม จะไม่มีผลต่อระดับ HbA1c ในระยะเวลาสั้น ๆ ทำให้การคาดการการควบคุมน้ำตาลในผู้ป่วยทำได้ถูกต้องมากกว่า
ระดับของ HbA1c ที่สูงบ่งบอกถึงอะไร ?
ระดับของ HbA1c ที่สูงบ่งบอกถึงระดับน้ำตาลเฉลี่ยในช่วงเวลา 2-3 เดือนมีค่าสูง ซึ่งจะบ่งชี้ไปถึงการควบคุมระดับน้ำตาลที่ผิดปกติ/ การปฏิบัติตัวไม่ถูกต้องกับโรค และยังบ่งชี้ถึงโอกาสความเสี่ยงที่จะเกิดภาวะแทรกซ้อนจากโรคเบาหวาน
เมื่อรู้อย่างงี้แล้ว ผู้ป่วย หรือบุคคลที่ต้องดูแลผู้ป่วยก็จะมีความเข้าใจมากขึ้นถึงผลการตรวจเลือดนะครับหวังหว่าคงจะเป็นประโยชน์ไม่มากก็น้อย อย่างไรก็ตามเราควรใส่ใจที่การปฏิบัติตัวตามคำแนะนำของแพทย์ และการควบคุมระดับน้ำตาล มากกว่าผลการตรวจที่ออกมาดีครับ ส่วยเรื่องการวินิจฉัยผลเลือดปล่อยให้เป็นหน้าที่ของผู้ประกอบวิชาชีพจะดีกว่าครับ
ขอบคุณที่ติดตามบทความครับ
HbA1C คืออะไร ?
ค่าน้ำตาลสะสม คืออะไร ?
ค่าน้ำตาลเก่าคืออะไร ?
ความคิดเห็น
แสดงความคิดเห็น