MedTech X

ความเป็นมาของ Nanopore sequencing Nanopore sequencing เป็นเทคโนโลยีการถอดรหัสลำดับ DNA และ RNA ที่พัฒนาขึ้นในช่วงปี 1980 โดยมีการค้นพบโปรตีนที่ทำหน้าที่เป็นช่องเล็กๆ (nanopore) ที่สามารถตรวจจับประจุไอออนจากกรดนิวคลีอิกได้. เทคโนโลยีนี้ได้รับการพัฒนาอย่างต่อเนื่อง จนกระทั่ง Oxford Nanopore Technologies (ONT) ได้เปิดตัวอุปกรณ์ที่สามารถใช้งานได้ง่ายและสะดวกในปี 2018 ซึ่งสามารถทำการถอดรหัสพันธุกรรมได้ทุกที่ https://www.nature.com/articles/s41587-021-01108-x หลักการและทฤษฏี หลักการทำงานของ nanopore sequencing คือ การใช้กระแสไฟฟ้าผ่านรูขนาดเล็กของโปรตีนที่เรียกว่า nanopore เพื่อให้โมเลกุลกรดนิวคลีอิก (DNA หรือ RNA) ผ่านเข้าไปในรูนี้ เมื่อโมเลกุลเหล่านี้เคลื่อนที่ผ่าน nanopore จะเกิดการเปลี่ยนแปลงของกระแสไฟฟ้าที่สามารถวัดได้ ซึ่งจะถูกแปลงเป็นลำดับเบสของ nucleotides. การใช้ motor protein ช่วยในการควบคุมการเคลื่อนที่ของ DNA หรือ RNA ทำให้สามารถอ่านลำดับเบสได้อย่างแม่นยำและรวดเร็ว โดยมีความเร็วในการอ่านประมาณ 450 เบสต่อวินาที กระบวนการวิเคราะห์ กระบวนการวิเคราะห์ข้อมูลจาก nanopore sequencing ประ...

ความหมายและจุดเริ่มต้นของ iPSCs iPSCs หรือ Induced Pluripotent Stem Cells คือเซลล์ต้นกำเนิดตัวอ่อนที่ถูกสร้างขึ้นจากเซลล์ร่างกายของเรา เช่น เซลล์ไฟโบรบลาสต์ (fibroblast) หรือเซลล์เม็ดเลือด (เช่น erythoid progenitor cells) โดยใช้วิธีการรีโปรแกรมเซลล์ใหม่ให้กลับไปอยู่ในระยะของเซลล์ต้นกำเนิดพลูริโพเทนต์ (Pluripotent Stem Cells) โดยเซลล์เหล่านี้มีความสามารถที่จะพัฒนาไปเป็นเซลล์ประเภทต่าง ๆ ในร่างกายเราได้อย่างไม่จำกัด การค้นพบเซลล์ต้นกำเนิด iPSCs เกิดขึ้นในปี 2006 โดย Shinya Yamanaka นักวิทยาศาสตร์ชาวญี่ปุ่นซึ่งได้รับรางวัลโนเบลในปี 2012 สำหรับการค้นพบนี้ การประยุกต์ใช้ เซลล์ต้นกำเนิด iPSCs มีการใช้งานที่หลากหลายทั้งในด้านการวิจัยและการแพทย์ ได้แก่ • การสร้างแบบจำลองโรค: iPSCs สามารถสร้างแบบจำลองสำหรับโรคต่าง ๆ เช่น อัลไซเมอร์และพาร์กินสัน โดยสามารถแยกความแตกต่างเป็นเซลล์ที่เกี่ยวข้องกับโรค • การค้นพบยา: ใช้ในการทดสอบสารประกอบเพื่อค้นหาความสามารถในการรักษาโรค ลดความจำเป็นในการทดลองกับสัตว์ • การบำบัดด้วยเซลล์: iPSCs สามารถใช้ในการสร้างเซลล์ที่แข็งแรงเพื่อทดแทนเนื้อเยื่อที่เสียห...

หลักการของ Next Generation Sequencing (NGS) Next Generation Sequencing (NGS) เป็นเทคโนโลยีที่ใช้ในการหาลำดับนิวคลีโอไทด์หรือเบสของดีเอ็นเอในปริมาณมากอย่างมีประสิทธิภาพ โดย NGS สามารถอ่านลำดับสารพันธุกรรมได้พร้อมกันในหลายตัวอย่าง ซึ่งเป็นการพัฒนาขึ้นจากเทคนิคการหาลำดับแบบเดิม เช่น Sanger sequencing ที่มีข้อจำกัดในด้านความเร็วและปริมาณข้อมูลที่สามารถประมวลผลได้ในแต่ละครั้ง หลักการที่เป็นจุดเด่นของแต่ละยี่ห้อใน Next Generation Sequencing (NGS) ปัจจุบันเทคโนโลยี Next Generation Sequencing (NGS) มีด้วยกันหลายแพลตฟอร์มที่ถูกคิดค้นพัฒนาขึ้นมาโดยบริษัทต่างๆ ซึ่งแต่ละแพลตฟอร์มมีจุดเด่นและหลักการทำงานที่แตกต่างกัน ดังนี้: 1. Illumina • หลักการทำงาน: ใช้เทคนิค “sequencing by synthesis” ซึ่งจะมีการเพิ่มนิวคลีโอไทด์ที่มีฟลูออเรสเซนต์ในระหว่างการสังเคราะห์ดีเอ็นเอ โดยสามารถอ่านลำดับเบสได้พร้อมกันในปริมาณมาก (massive parallel sequencing) ทำให้สามารถจัดลำดับจีโนมได้อย่างรวดเร็วและมีประสิทธิภาพสูง • จุดเด่น: มีความแม่นยำสูง และสามารถทำการวิเคราะห์หลายตัวอย่างพร้อมกัน (multiplexing) ทำให้เหมาะสำ...

การตรวจคัดกรองมะเร็งลำไส้ (Colorectal Cancer Screening) มะเร็งลำไส้ใหญ่และไส้ตรงเป็นมะเร็งที่พบบ่อยเป็นอันดับต้นๆ ของประเทศไทย การตรวจคัดกรองมีความสำคัญอย่างยิ่งในการค้นหาโรคตั้งแต่ระยะเริ่มแรก ซึ่งจะช่วยเพิ่มโอกาสในการรักษาให้หายขาดได้ มะเร็งลำไส้ใหญ่และไส้ตรง คือ เนื้องอกร้ายที่เกิดจากเซลล์เยื่อบุผนังลำไส้ใหญ่มีการเปลี่ยนแปลงและเจริญเติบโตผิดปกติ มักเริ่มต้นจากติ่งเนื้อ (polyp) ที่ไม่อันตราย แล้วค่อยๆ พัฒนากลายเป็นมะเร็ง อาการและอาการแสดง อาการเตือนที่ควรพบแพทย์: มีเลือดปนในอุจจาระ หรืออุจจาระสีดำ การเปลี่ยนแปลงของลักษณะการถ่ายอุจจาระ เช่น ท้องผูกสลับท้องเสีย ถ่ายอุจจาระเป็นเส้นเล็กลง ปวดท้องเรื้อรังโดยไม่ทราบสาเหตุ น้ำหนักลดโดยไม่ทราบสาเหตุ อ่อนเพลีย เหนื่อยง่าย รู้สึกถ่ายอุจจาระไม่สุด อาการในระยะต่างๆ: ระยะเริ่มแรก: มักไม่มีอาการ ระยะกลาง: อาจมีเลือดออกเป็นครั้งคราว ท้องผูกสลับท้องเสีย ระยะลุกลาม: ปวดท้องรุนแรง น้ำหนักลด ซีด อ่อนเพลีย ความสำคัญของการตรวจคัดกรอง การตรวจคัดกรองมะเร็งลำไส้มีวัตถุประสงค์หลัก 2 ประการ: 1. เพื่อตรวจหาริ้วรอยของมะเร็งตั้งแต่ระยะเริ่มแรก ก่อ...

การตรวจฮอร์โมนไทรอยด์ในเลือด ฮอร์โมนไทรอยด์คือฮอร์โมนที่ผลิตโดยต่อมไทรอยด์ ซึ่งตั้งอยู่ที่บริเวณลำคอของเรา มีหน้าที่สำคัญในการควบคุมกระบวนการเผาผลาญในร่างกาย โดยเฉพาะการทำงานของเซลล์ต่าง ๆ โดยฮอร์โมนหลักที่ถูกผลิตออกมาได้แก่ Triiodothyronine (T3) และ Thyroxine (T4) ซึ่งมีบทบาทในการควบคุมการเติบโต การพัฒนาของร่างกาย รวมถึงการรักษาอุณหภูมิของร่างกายและระดับไขมันในเลือด นอกจาก T3 และ T4 แล้ว Thyroid Stimulating Hormone (TSH) ซึ่งถูกผลิตโดยต่อมใต้สมอง (Pituitary Gland) มีหน้าที่กระตุ้นการผลิตและหลั่งฮอร์โมน T3 และ T4 จากต่อมไทรอยด์ การวัดระดับ TSH เป็นหนึ่งในตัวชี้วัดสำคัญในการประเมินการทำงานของต่อมไทรอยด์ เนื่องจาก TSH จะเพิ่มขึ้นหรือลดลงเพื่อปรับสมดุลฮอร์โมนไทรอยด์ในร่างกาย หน้าที่ของฮอร์โมนไทรอยด์ 1. ควบคุมการเผาผลาญ: ฮอร์โมน T3 และ T4 ช่วยกระตุ้นการเผาผลาญพลังงานในเซลล์ ทำให้ร่างกายสามารถใช้พลังงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ. 2. ส่งเสริมการเจริญเติบโต: ฮอร์โมนเหล่านี้มีบทบาทสำคัญต่อการเจริญเติบโตและพัฒนาการของร่างกาย โดยเฉพาะในเด็ก. 3. ควบคุมอุณหภูมิ: ฮอร์โมนไทรอยด์ช่วยในการรักษา...

"ทำไมการแปลผลทดสอบทางพันธุกรรมถึงไม่ใช่เรื่องง่าย" ในปัจจุบันมีการนำเทคโนโลยีการวิเคราะห์ลำดับพันธุกรรมที่ทันสมัยมาใช้มากขึ้นในประเทศไทย แต่การแปลผลทดสอบทางพันธุกรรมนั้นเป็นกระบวนการที่ซับซ้อนและท้าทายอย่างมาก แม้แต่บุคลากรทางการแพทย์ทั่วไปก็ยังไม่สามารถที่จะแปลผลการทดสอบเหล่านี้ได้ด้วยตนเอง เนื่องจากมีหลายปัจจัยที่ต้องพิจารณาอย่างรอบคอบ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในบริบทของการวินิจฉัยโรคและการวางแผนการรักษา ในบทความนี้จะอธิบายเหตุผลที่ทำให้การแปลผลทดสอบทางพันธุกรรมไม่ใช่เรื่องง่ายอย่างที่เราคิดกันครับ พร้อมกับการพูดถึงเทคนิคต่างๆ ที่ใช้ในปัจจุบัน เช่น single gene Test หรือ muti-genes panel test, Whole Exome Sequencing (WES), และ Whole Genome Sequencing (WGS) ความซับซ้อนของข้อมูลพันธุกรรม 1. ความหลากหลายของยีนและความผิดปกติ ยีนแต่ละตัวในร่างกายของคนเรานั้นสามารถมีการกลายพันธุ์ได้หลายรูปแบบ ซึ่งส่งผลต่อความเสี่ยงในการเกิดโรคต่างๆ การตรวจสอบความผิดปกติทางพันธุกรรมจึงต้องใช้เทคนิคที่หลากหลาย เช่น การตรวจโครโมโซมอะเรย์ (Chromosomal Microarray Analysis) และการตรวจหายีนส์กลายพันธุ์ (Mutation...

โพแทสเซียมในเลือดสำคัญอย่างไร และการแปลผล โพแทสเซียม (Potassium) เป็นแร่ธาตุที่มีบทบาทสำคัญอย่างมากในร่างกาย โดยเฉพาะการทำงานของระบบประสาทและกล้ามเนื้อ รวมถึงการรักษาสมดุลของของเหลวในเซลล์และระบบไหลเวียนเลือดเรา ดังนั้นระดับโพแทสเซียมที่เหมาะสมในเลือดจึงมีความสำคัญอย่างมากกับร่างกายของเรา เนื่องจากการเปลี่ยนแปลงของระดับโพแทสเซียมสามารถส่งผลกระทบต่อสุขภาพอย่างรุนแรงได้ครับ บทบาทสำคัญของโพแทสเซียมในร่างกาย การส่งสัญญาณประสาท โพแทสเซียมมีบทบาทในการช่วยส่งสัญญาณระหว่างเซลล์ประสาท ทำให้ระบบประสาททำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ เช่น การควบคุมการเคลื่อนไหว การตอบสนองต่อสิ่งเร้า และการทำงานของสมอง การทำงานของกล้ามเนื้อ ระดับโพแทสเซียมที่เหมาะสมช่วยให้กล้ามเนื้อหดตัวและคลายตัวได้อย่างปกติ โดยเฉพาะกล้ามเนื้อหัวใจที่ต้องการโพแทสเซียมเพื่อควบคุมจังหวะการเต้นของหัวใจ การรักษาสมดุลกรด-ด่าง (pH) โพแทสเซียมช่วยควบคุมสมดุลกรด-ด่างในร่างกาย โดยทำงานร่วมกับโซเดียมและแร่ธาตุอื่น ๆ การควบคุมความดันโลหิต โพแทสเซียมมีส่วนช่วยลดความดันโลหิต โดยส่งผลต่อการขยายตัวของหลอดเลือด และลดผลกระทบของโซเดียมในร่างกาย การแ...

 ไมโครไบโอมและสุขภาพลำไส้ ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา คำว่า “ไมโครไบโอม” ได้รับความสนใจอย่างมากในวงการสุขภาพ เนื่องจากมีบทบาทสำคัญต่อสุขภาพโดยรวมของเรา โดยเฉพาะอย่างยิ่งในระบบทางเดินอาหาร ซึ่งไมโครไบโอมหมายถึงระบบนิเวศของจุลินทรีย์ที่อาศัยอยู่ในลำไส้ของมนุษย์ รวมถึงแบคทีเรีย เชื้อรา และไวรัส ที่มีความหลากหลายและมีบทบาทสำคัญในการทำงานของร่างกาย ไมโครไบโอมคืออะไร? ไมโครไบโอมในลำไส้ประกอบด้วยจุลินทรีย์ที่มีทั้งชนิดดีและไม่ดี ซึ่งจุลินทรีย์เหล่านี้มีหน้าที่ในการย่อยอาหาร ดูดซึมสารอาหาร และสร้างวิตามินที่จำเป็นต่อร่างกาย เช่น วิตามิน K และ B12. นอกจากนี้ ไมโครไบโอมยังช่วยเสริมสร้างระบบภูมิคุ้มกัน และมีส่วนในการควบคุมอารมณ์และสุขภาพจิต. การเกิดขึ้นของไมโครไบโอมเริ่มตั้งแต่แรกเกิด โดยจะได้รับจุลินทรีย์จากแม่ผ่านการคลอดและน้ำนมแม่ รวมถึงจากสิ่งแวดล้อมที่เด็กสัมผัส. เมื่อเติบโตขึ้น ไมโครไบโอมจะเปลี่ยนแปลงไปตามพฤติกรรมการกิน การใช้ชีวิต และสุขภาพโดยรวมของแต่ละบุคคล ความสำคัญของความสมดุลในไมโครไบโอม ความสมดุลของไมโครไบโอมเป็นสิ่งสำคัญ หากมีความไม่สมดุลระหว่างจุลินทรีย์ดีและไม่ดี อาจส่งผลให้เกิดปั...

"หากคุณสงสัยว่าตนเองมีความเสี่ยงต่อการติดเชื้อโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ (STDs) หรือมีอาการผิดปกติ ควรดำเนินการตามขั้นตอนดังนี้" ขั้นตอนที่ควรทำ 1. ปรึกษาแพทย์: หากคุณมีอาการเช่น คัน ตุ่มน้ำ หนอง หรือปัสสาวะแสบขัด ควรไปพบแพทย์เพื่อรับการตรวจและวินิจฉัยอย่างถูกต้อง. 2. การตรวจสุขภาพ: • การตรวจโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์มักจะรวมถึงการตรวจเลือดและการตรวจร่างกาย โดยแพทย์จะเลือกวิธีที่เหมาะสมตามประวัติสุขภาพและพฤติกรรมของคุณ. • การตรวจเลือดสามารถใช้เพื่อหาสัญญาณของโรคต่าง ๆ เช่น HIV, ซิฟิลิส, ไวรัสตับอักเสบ B และ C, หนองใน และเริม การตรวจทางห้องปฏิบัติการที่สามารถตรวจได้ 1. ตรวจเลือด: • HIV: ตรวจหาเชื้อเอชไอวี • ซิฟิลิส (Syphilis): ตรวจหาภูมิคุ้มกันต่อเชื้อ เช่น  Rapid Plasma Reagin (RPR) หรือ Treponema Pallidum Hemagglutination Assay (TPHA) • ไวรัสตับอักเสบ B และ C: ตรวจหาเชื้อและภูมิคุ้มกัน ได้แก่  Hepatitis B Surface Antigen (HBsAg)  Anti-HBs Anti-HCV และ HCV RNA • หนองในและหนองในเทียม: ตรวจหาเชื้อจากตัวอย่างเลือดหรือปัสสาวะ 2. ตรวจภายใน (Pa...

โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ หรือเรียกย่อ ๆ ว่า STDs โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ (Sexually Transmitted Diseases: STDs) หรือที่เรียกกันว่า กามโรค เป็นกลุ่มของโรคที่เกิดจากการติดเชื้อที่สามารถแพร่กระจายได้ผ่านการมีเพศสัมพันธ์ เช่น การมีเพศสัมพันธ์ทางช่องคลอด ทางทวารหนัก หรือทางปาก โดยเชื้อโรคเหล่านี้อาจเป็นไวรัส แบคทีเรีย หรือปรสิต โรคเหล่านี้มีความเสี่ยงสูงในการแพร่กระจายและสามารถส่งผลกระทบต่อสุขภาพทั้งในระยะสั้นและระยะยาว สาเหตุและการแพร่กระจาย โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์เกิดจากการติดเชื้อที่สามารถส่งผ่านได้หลายวิธี ได้แก่: • การมีเพศสัมพันธ์: ผ่านการสัมผัสกับของเหลวในร่างกาย เช่น น้ำอสุจิ เลือด หรือของเหลวในช่องคลอด • การใช้เข็มร่วมกัน: โดยเฉพาะในผู้ใช้สารเสพติดที่มักจะไม่คำนึงถึงความปลอดภัย • การส่งต่อจากแม่สู่ลูก: ผ่านการตั้งครรภ์หรือการคลอดบุตร ประเภทของโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ 1. ซิฟิลิส: เกิดจากเชื้อแบคทีเรีย Treponema pallidum มีระยะฟักตัว 10-90 วัน อาการเริ่มต้นมักเป็นแผลที่อวัยวะเพศ และหากไม่ได้รับการรักษา อาจลุกลามไปยังระบบอื่นๆ ของร่างกาย 2. หนองในแท้: เกิดจากเชื้อ Nei...

กรุ๊ปเลือดของเรามีอะไรบ้าง กรุ๊ปเลือดหรือหมู่เลือดเป็นลักษณะเฉพาะของเลือดที่มีความสำคัญทั้งในด้านการแพทย์และการถ่ายเลือด โดยถูกกำหนดจากสารที่อยู่บนผิวเซลล์เม็ดเลือดแดง ซึ่งเรียกว่า แอนติเจน (Antigens) และ แอนติบอดี (Antibodies) ที่มีอยู่ในพลาสม่า ความหมายและความสำคัญของกรุ๊ปเลือด กรุ๊ปเลือดคือการจำแนกประเภทของเลือดตามชนิดของแอนติเจนที่มีอยู่บนเซลล์เม็ดเลือดแดง โดยทั่วไปแล้วกรุ๊ปเลือดมีความสำคัญในการถ่ายเลือด เนื่องจากการให้เลือดที่ไม่ตรงกันระหว่างผู้บริจาคและผู้รับอาจทำให้เกิดปฏิกิริยาที่รุนแรงระหว่างแอนติเจนและแอนติบอดีถึงขั้นเสียชีวิตได้ การรู้กรุ๊ปเลือดของตัวเองจึงเป็นสิ่งจำเป็นในกรณีฉุกเฉินที่ต้องได้รับการถ่ายเลือด. ระบบการจำแนกกรุ๊ปเลือด ระบบหมู่เลือดแบบ ABO ระบบ ABO เป็นระบบที่รู้จักกันดีที่สุดในการจำแนกกรุ๊ปเลือด โดยแบ่งออกเป็น 4 ประเภทหลัก ได้แก่: • กรุ๊ป A: มีแอนติเจน A บนเซลล์เม็ดเลือดแดง และมีแอนติบอดี B ในพลาสม่า • กรุ๊ป B: มีแอนติเจน B บนเซลล์เม็ดเลือดแดง และมีแอนติบอดี A ในพลาสม่า • กรุ๊ป AB: มีทั้งแอนติเจน A และ B บนเซลล์เม็ดเลือดแดง และไม่มีแอนติบอดีใด ๆ •...

เทคโนโลยีการวิเคราะห์ลำดับพันธุกรรมสายยาว หรือ Long-Read Sequencing เทคโนโลยีการหาลำดับพันธุกรรมแบบ Long-Read หรือที่เรียกว่าการหาลำดับพันธุกรรมยุคที่สาม (Third-Generation Sequencing) เป็นการพัฒนาที่เปลี่ยนแปลงวงการจีโนมิกส์อย่างสำคัญ เทคโนโลยีนี้สามารถอ่าน DNA หรือ RNA ในรูปแบบที่ยาวต่อเนื่อง ซึ่งช่วยแก้ปัญหาที่พบในพื้นที่ที่ซับซ้อนหรือซ้ำกันในจีโนม เนื้อหานี้จะอธิบายพื้นฐานของเทคโนโลยีนี้ การทำงานเชิงเทคนิค และการใช้งานที่ทำให้เทคโนโลยีนี้มีความสำคัญในงานวิจัยสมัยใหม่ พื้นฐานของการหาลำดับพันธุกรรมแบบ Long-Read ในเทคโนโลยีการหาลำดับแบบ Short-Read แบบดั้งเดิม DNA หรือ RNA จะถูกแบ่งเป็นชิ้นส่วนขนาดเล็กและทำการหาลำดับทีละส่วน จากนั้นจึงนำมาประกอบกลับด้วยกระบวนการคำนวณ วิธีนี้อาจมีปัญหาเมื่อต้องจัดการกับพื้นที่ที่มีการซ้ำกันสูงหรือมีความซับซ้อน เทคโนโลยี Long-Read ช่วยแก้ปัญหานี้โดยการอ่านลำดับที่ยาวกว่า—บางครั้งยาวเกินกว่า 10,000 เบส—ซึ่งให้ข้อมูลที่ครอบคลุมและแม่นยำมากขึ้นสำหรับการวิเคราะห์จีโนม ปัจจุบันมีสองบริษัทหลักที่เป็นผู้นำในเทคโนโลยีนี้ ได้แก่: PacBio (Pacific Biosciences) : โดด...

ภาวะโลหิตจางจากความผิดปกติของ Globin Chains: สาเหตุ การวินิจฉัย และการรักษา ภาวะโลหิตจาง (anemia) เป็นภาวะที่ร่างกายมีปริมาณเม็ดเลือดแดงหรือฮีโมโกลบินในเลือดต่ำกว่าปกติ ซึ่งส่งผลต่อความสามารถในการขนส่งออกซิเจนไปยังเนื้อเยื่อต่าง ๆ ในร่างกาย ในกรณีที่เกิดจากความผิดปกติของโกลบินเชน (globin chains) จะเกี่ยวข้องกับการสังเคราะห์ฮีโมโกลบิน ซึ่งเป็นโปรตีนสำคัญในเม็ดเลือดแดง ภาวะนี้สามารถพบได้ในโรคทางพันธุกรรม เช่น ธาลัสซีเมีย (thalassemia) และฮีโมโกลบินผิดปกติ (hemoglobinopathies) ฮีโมโกลบินและโกลบินเชนคืออะไร? ฮีโมโกลบิน (hemoglobin) เป็นโปรตีนที่พบในเม็ดเลือดแดง ทำหน้าที่ขนส่งออกซิเจนจากปอดไปยังเนื้อเยื่อต่าง ๆ ประกอบด้วยสองส่วนหลัก ได้แก่: ฮีม (heme): เป็นส่วนประกอบที่มีธาตุเหล็ก ทำหน้าที่จับกับออกซิเจน โกลบิน (globin): เป็นโปรตีนที่ประกอบด้วยสายโพลีเปปไทด์ 4 สาย (globin chains) ได้แก่ α-globin และ β-globin เป็นหลักในผู้ใหญ่ ความผิดปกติในการสร้างโกลบินเชนส่งผลให้เกิดฮีโมโกลบินที่ทำงานได้ไม่สมบูรณ์ และอาจทำให้เม็ดเลือดแดงแตกง่าย (hemolysis) หรือมีอายุสั้น สาเหตุของภาวะโลหิตจางจากความผิดปก...

การบำบัดด้วยเซลล์ต้นกำเนิด (Stem Cell Therapy): ความก้าวหน้าและโอกาสในการรักษาโรค การบำบัดด้วยเซลล์ต้นกำเนิด (Stem Cell Therapy) เป็นแนวทางการรักษาที่ใช้เซลล์ต้นกำเนิดเพื่อซ่อมแซมหรือทดแทนเนื้อเยื่อที่เสียหายจากโรคหรือการบาดเจ็บ เซลล์ต้นกำเนิดมีความสามารถพิเศษในการแบ่งตัวและเปลี่ยนเป็นเซลล์ชนิดต่าง ๆ ในร่างกาย ทำให้การบำบัดนี้เป็นความหวังใหม่ในวงการแพทย์ โดยเฉพาะในโรคที่ยังไม่มีวิธีรักษาที่ได้ผลดี เช่น โรคมะเร็ง โรคเบาหวาน โรคหัวใจ และโรคทางระบบประสาท เซลล์ต้นกำเนิดคืออะไร? เซลล์ต้นกำเนิด (Stem Cells) คือเซลล์ที่ยังไม่ได้พัฒนาไปเป็นเซลล์เฉพาะทาง สามารถแบ่งตัวเพื่อสร้างเซลล์ใหม่ และเปลี่ยนไปเป็นเซลล์ชนิดต่าง ๆ ในร่างกาย เช่น เซลล์กล้ามเนื้อ เซลล์ประสาท หรือเซลล์เม็ดเลือด เซลล์ต้นกำเนิดแบ่งออกเป็น 2 ประเภทหลัก: เซลล์ต้นกำเนิดจากตัวอ่อน (Embryonic Stem Cells) มีศักยภาพสูงในการพัฒนาไปเป็นเซลล์ทุกชนิดในร่างกาย แต่การใช้เซลล์ชนิดนี้มีข้อโต้แย้งในด้านจริยธรรม เซลล์ต้นกำเนิดจากร่างกาย (Adult Stem Cells) พบในเนื้อเยื่อต่าง ๆ เช่น ไขกระดูก ไขมัน และเลือด สามารถนำไปใช้ซ่อมแซมเนื้อเยื่อเฉพาะที่ในร...

 อาหารสำหรับผู้ป่วยโรคไตเรื้อรัง การเลือกอาหารสำหรับผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังเป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่ง เนื่องจากการทำงานของไตที่ลดลงส่งผลต่อการขจัดของเสียและสมดุลของสารอาหารในร่างกาย การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการบริโภคจึงช่วยลดภาระของไตและป้องกันภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้นได้ หลักการทั่วไปในการเลือกอาหาร ควบคุมปริมาณโปรตีน ผู้ป่วยควรลดการบริโภคโปรตีนที่มากเกินไป เพื่อลดการสะสมของของเสียจากโปรตีนในร่างกาย อย่างไรก็ตาม โปรตีนยังคงจำเป็นสำหรับการซ่อมแซมเนื้อเยื่อ ดังนั้น ควรเลือกโปรตีนคุณภาพสูง เช่น เนื้อปลา ไข่ขาว หรือเต้าหู้ จำกัดโซเดียม โซเดียมส่งผลต่อการควบคุมความดันโลหิตและการกักเก็บน้ำในร่างกาย ผู้ป่วยโรคไตจึงควรหลีกเลี่ยงอาหารเค็ม เช่น ของหมักดอง อาหารกระป๋อง และขนมขบเคี้ยวที่มีเกลือสูง ควรบริโภคเกลือไม่เกิน 2,000 มิลลิกรัมต่อวัน ควบคุมโพแทสเซียม โพแทสเซียมสูงอาจเป็นอันตรายต่อหัวใจ ผู้ป่วยควรหลีกเลี่ยงอาหารที่มีโพแทสเซียมสูง เช่น กล้วย อะโวคาโด มันฝรั่ง และควรบริโภคผักที่ผ่านการลวกเพื่อลดโพแทสเซียมก่อนรับประทาน ผักที่เหมาะสม เช่น แตงกวา ฟักทอง บวบ และหน่อไม้ฝรั่ง ส่วนผลไม้ที่ควรเลือก เช่น แ...