กรุ๊ปเลือดคืออะไร (What is blood groups?)
กรุ๊ปเลือดหรือหมู่เลือดเป็นลักษณะเฉพาะของเลือดที่มีความสำคัญทั้งในด้านการแพทย์และการถ่ายเลือด โดยถูกกำหนดจากสารที่อยู่บนผิวเซลล์เม็ดเลือดแดง ซึ่งเรียกว่า แอนติเจน (Antigens) และ แอนติบอดี (Antibodies) ที่มีอยู่ในพลาสม่า
ความหมายและความสำคัญของกรุ๊ปเลือด
กรุ๊ปเลือดคือการจำแนกประเภทของเลือดตามชนิดของแอนติเจนที่มีอยู่บนเซลล์เม็ดเลือดแดง โดยทั่วไปแล้วกรุ๊ปเลือดมีความสำคัญในการถ่ายเลือด เนื่องจากการให้เลือดที่ไม่ตรงกันระหว่างผู้บริจาคและผู้รับอาจทำให้เกิดปฏิกิริยาที่รุนแรงระหว่างแอนติเจนและแอนติบอดีถึงขั้นเสียชีวิตได้ การรู้กรุ๊ปเลือดของตัวเองจึงเป็นสิ่งจำเป็นในกรณีฉุกเฉินที่ต้องได้รับการถ่ายเลือด.
ระบบการจำแนกกรุ๊ปเลือด
ระบบหมู่เลือดแบบ ABO
ระบบ ABO เป็นระบบที่รู้จักกันดีที่สุดในการจำแนกกรุ๊ปเลือด โดยแบ่งออกเป็น 4 ประเภทหลัก ได้แก่:
• กรุ๊ป A: มีแอนติเจน A บนเซลล์เม็ดเลือดแดง และมีแอนติบอดี B ในพลาสม่า
• กรุ๊ป B: มีแอนติเจน B บนเซลล์เม็ดเลือดแดง และมีแอนติบอดี A ในพลาสม่า
• กรุ๊ป AB: มีทั้งแอนติเจน A และ B บนเซลล์เม็ดเลือดแดง และไม่มีแอนติบอดีใด ๆ
• กรุ๊ป O: ไม่มีแอนติเจน A หรือ B แต่มีแอนติบอดี A และ B ในพลาสม่า
ระบบหมู่เลือดแบบ Rh
อีกระบบหนึ่งที่สำคัญคือระบบ Rh ซึ่งแบ่งออกเป็นสองประเภท ได้แก่ Rh Positive (Rh+) และ Rh Negative (Rh-) ขึ้นอยู่กับการมีหรือไม่มีแอนติเจน Rh บนเซลล์เม็ดเลือดแดง
"หมู่เลือดหายากมีความสำคัญอย่างยิ่งในด้านการแพทย์ โดยเฉพาะในการถ่ายเลือดและการรักษาผู้ป่วยที่ต้องการเลือดชนิดพิเศษ ในระบบต่าง ๆ หมู่เลือดที่สำคัญที่สุดคือระบบ ABO และ Rh"
หมู่เลือดหายาก
1. AB Negative
กรุ๊ปเลือดที่หายากที่สุดในโลกคือ AB Negative (AB-) ซึ่งพบได้เพียงประมาณ 1% ของประชากรทั่วโลก. ในประเทศไทย หมู่เลือด AB- ก็ถือว่าหายากเช่นกัน โดยเฉพาะในกลุ่มประชากรที่มีความหลากหลายทางเชื้อชาติ.
2. Rh Negative
หมู่เลือด Rh Negative (Rh-) เป็นอีกหนึ่งหมู่เลือดที่หายาก โดยทั่วไปแล้วในประชากรไทยพบเพียงประมาณ 0.3% เท่านั้น. ผู้ที่มีหมู่เลือด Rh- จะต้องได้รับการถ่ายเลือดจากผู้ที่มีหมู่ Rh- เท่านั้น เนื่องจากการรับเลือด Rh+ อาจทำให้เกิดปฏิกิริยารุนแรงได้
3. การจำแนกหมู่เลือด
ระบบ ABO แบ่งออกเป็น 4 หมู่หลัก ได้แก่ A, B, AB, และ O โดยหมู่ O ถือเป็นหมู่เลือดที่พบได้มากที่สุด ในขณะที่ AB เป็นหมู่เลือดที่หายากกว่า
ความสำคัญของการรู้จักหมู่เลือดหายาก
การรู้จักและเข้าใจเกี่ยวกับหมู่เลือดหายากเป็นสิ่งสำคัญสำหรับผู้ที่ต้องการบริจาคหรือรับเลือดในกรณีฉุกเฉิน เนื่องจากผู้ป่วยที่มีกรุ๊ปเลือดหายากมักจะต้องรอการบริจาคจากผู้ที่มีกรุ๊ปเดียวกัน ทำให้เกิดความจำเป็นในการส่งเสริมการบริจาคเลือดจากกลุ่มคนที่มีกรุ๊ปเลือดเหล่านี้เพื่อช่วยชีวิตผู้ป่วยในสถานการณ์ต่าง ๆ
อยากตรวจหมู่เลือดต้องทำยังไง และมีกี่วิธี
การตรวจหมู่เลือดเป็นกระบวนการที่สำคัญเพื่อทราบว่าตนเองมีกรุ๊ปเลือดใด ซึ่งมีหลายวิธีในการตรวจ โดยทั่วไปแล้วมีสองวิธีหลักที่นิยมใช้:
วิธีการตรวจหมู่เลือด
1. การเจาะเลือด
• ขั้นตอน: เจ้าหน้าที่จะทำการรัดแขนด้วยสายรัดเพื่อให้เห็นเส้นเลือดชัดเจน จากนั้นจะใช้เข็มเจาะเลือดที่เส้นเลือดดำเพื่อเก็บตัวอย่างเลือด จากนั้นตัวอย่างเลือดจะถูกนำไปตรวจในห้องปฏิบัติการเพื่อระบุกรุ๊ปเลือดโดยดูจากแอนติเจนและแอนติบอดีในเลือด
• ความแม่นยำ: วิธีนี้ให้ผลที่แม่นยำและเชื่อถือได้มากที่สุด
2. การตรวจด้วยปลายนิ้ว
• ขั้นตอน:ใช้เข็มเจาะที่ปลายนิ้วเพื่อเก็บตัวอย่างเลือดเล็กน้อย จากนั้นตัวอย่างจะถูกใช้ในการทดสอบในห้องปฏิบัติการเช่นเดียวกับการเจาะเลือดที่แขน.
• ความสะดวก: วิธีนี้มักจะใช้ในกรณีที่ต้องการตรวจอย่างรวดเร็ว เช่น ในงานกิจกรรมหรือคลินิกที่ให้บริการตรวจสุขภาพ.
การเตรียมตัวก่อนตรวจ
• ไม่จำเป็นต้องงดอาหารหรืองดน้ำก่อนเข้ารับการตรวจ.
• ควรแจ้งเจ้าหน้าที่หากมีประวัติแพ้ยา หรือมีปัญหาสุขภาพอื่น ๆ ที่อาจมีผลต่อการตรวจ.
ผลลัพธ์
• ผลการตรวจหมู่เลือดมักจะออกภายใน 1-2 วัน และสามารถรับได้ทั้งทางอีเมล, ไปรษณีย์ หรือมารับด้วยตนเองที่คลินิก.
การรู้หมู่เลือดของตนเองเป็นสิ่งสำคัญมาก โดยเฉพาะในกรณีฉุกเฉินหรือเมื่อจำเป็นต้องได้รับการถ่ายเลือด.
"ยังมีหมู่เลือดอื่น ๆ อีกที่มีความสำคัญเช่นเดียวกันที่มีผลต่อการรักษาพยาบาล โดยในบทความหน้าจะได้มาพูดถึงกันครับ"
แหล่งอ้างอิง
https://www.tsh.or.th/Knowledge/Details/69
https://www.petcharavejhospital.com/th/Article/article_detail/Rh-System-Special-blood-group-system
https://www.giveblood.ie/learn-about-blood/blood_group_basics/
ความคิดเห็น
แสดงความคิดเห็น